հնարք-գյուտ
կոկ-հարթ
տաշեղ-Փայտը տաշելիս առաջացած մանը շերտեր:
խուփ-կաբարիչ
բղուղ-կճուճ
ջահրա-ճախարա համբավ-բարի անուն
ապարանք-պալատ
սրտնեղիլ-նեղանալ
քչփչում-Բամբասանք
չնաշխարհիկ-սքանչելի
սուփր-Սեղանի
վազան-Գեղեցիկ ոճավոր անոթ

Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Ի՞նչ է գետը:

Երկրի մակերևույթի վրա թափվող մթնոլորտային տեղումների մի մասը՝ գոլորշիանում, իսկ մնացածը սկսում է հոսել փոքր առվակների տեսքով, որոնք միանալով իրար, կազմում են գետակներ և գետեր:

2. Ի՞նչ մասերից է բաղկացած գետային համակարգը:

Երկրի մակերևույթի այն ձգված գոգավորությունը, որի ցածրադիր մասով հոսում է գետը, կոչվում է գետահովիտ, իսկ գետահովտի ամենացածր մասը՝ հուն: Այն տեղը, որտեղից սկիզբ է առնում գետը, կոչվում է ակունք: Ակունք կարող են լինել աղբյուրը, լիճը:

3. Գետերի սնման ի՞նչ աղբյուրներ գիտեք: Բերեք օրինակներ:

Գետերի սնման հիմնական աղբյուրներն են անձրևաջրերը, ձյան և սառցադաշտերի հալոցքային ջրերը, ստորերկրյա ջրերը:

4. Ի՞նչ տարբերություն կա հորդացման և վարարման միջև:

Ամեն տարի նույն սեզոնին, որոշակի ժամանակով, գետի ջրի մակարդակի բարձրացումը կոչվում է հորդացում:Գետի ջրի մակարդակի հանկարծակի, կարճատև բարձրացումը` տեղատարափ անձրևներից կամ ինտենսիվ ձնհալքից, կոչվում է վարարում:

(1)-
2-She will come to the party. Will she come to the party?
3- We won’t be late. Will we be late?
4-It will snow. it won’t snow.
(2)-
2-Will he have three children? No he won’t.
3-Will he have a car? Yes he will.
4-Will he wear glasses? yes he will.
5-Will he have a beard and moustache? Yes he will.
6-Will he have a cat? yes he will.
(3)-
2-will miss
3-won’t pass.
4-will be.
5-won’t tell.
(18-)
2-I’m hungry. I.ll make some sandwiches.
3-I can’t find my pencil. I’ll give you one of mine.
4-My head hurts. I’ll bring you an aspirin.
5-I’m late for school. I’ll drive you there.
6-I want to go to the concert too. I’ll buy two tickets then.
7-The phone is ringing. I’ll answer it
8-I haven’t got any money on me.I’ll give you some

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ո՞ւմ անունն են կրում Երվանդաշատը, Արտաշատը, Տիգրանակերտը, Վաղարշապատը։

Երվանդ Վերջինը կառուցում է նոր մայրաքաղաք` Երվանդաշատը։
Արտաշատը հիմնադրել է Արտաշես I-ը
Տիգրանակերտը կրում է Տիգրան մեծի անունը:
Վաղարշապատը կրում է Հայոց Վաղարշ I թագավորի անունը:
2. Հաջորդաբար թվարկե՛ք Բագրատունյաց Հայաստանի չորս մայրաքաղաքները։

Բագրատունյաց թագավորության օրոք Հայաստանը չորս մայրա քաղաք է ունեցել` Բագարան, Շիրակավան կամ Երազգավորս, Կարս և Անի:

3. Ի՞նչն է վկայում, որ Անին իր ժամանակի մեծ և զարգացած քաղաքներից էր։

Պատմիչներն Անի քաղաքն անվանել են «մեծ», «տիեզերահռչակ»։ Այդ անուններին Անին արժանացել է իր հրաշալի պալատների, տաճարների, կամուրջների և այլ կառույցների համար։ Տպավորիչ են անգամ նրա ավերակները։Անի Քաղաքի մասին խոսելիս հաճախ ասվում էր՝ Անին հազար ու մեկ եկեղեցի ունի։ Քաղաքն ուներ իր համալսարանը, մատենադարանը։ Հայոց հռչակավոր մայրաքաղաքն արհեստի և առևտրի խոշորագույն կենտրոն էր

Կարդա՛ Ղ. Աղայանի «Եղեգնուհին» հեքիաթի 3-րդ մասը, այդ մասից դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը:

մտատանջություն-անհանգստություն
խորշումա-Հեռացում
պլպլում-փայլում
սաթ- Երրորդական շրջանի բույսերի քարացած։ դեղնագույն (կամ սև) խեժ:
ընծա-նվեր
ճարահատյալ

Դասարանական առաջադրանքներ
1․ Համեմատի՛ր։

2․ Համեմատի՛ր

3․ Լրացրու՛ աղյուսակը։
Մասը

Թիվը

48
9
6
3
96
18
12
6

4․ Արան իր ունեցած դրամի մասը ծախսեց գիրք գնելու, իսկ մասը՝ տետր գնելու համար։ Որքա՞ն դրամ մնաց Արայի մոտ այդ գնումնեից հետո, եթե նա ուներ 1000 դրան։(1000:5)x3=600 (1000:5)x1=200 1000-600-200=200
5․ Այգին ունի 1200մ2 մակերեսը, որի մասը զբաղեցնում են խնձորենիները, իսկ մնացած մասը՝ տանձենիները։ Որքա՞ն մակերես են զբաղեցնում խնձորենիները, և որքա՞ն՝ տանձենիները։(1200:3)x2=800մ2 1200-800=400մ2
6․ Հաշվի՛ր Լուսինեյի տարիքը՝ գիտենալով, որ նա ծնվել է 1992 թվականին։ Քանի՞ տարեկան կլինի նա 5 տարի հետո։ Քանի՞ տարեկան կլինի նա 2040 թվականին։ Ո՞ր թվականին է լրանալու նրա ծննդյան 30 ամյակը։ 5: 2040-1992=48: 1992+30= 2022
7․ Անահիտը ծնվել ՝ 1997 թվականի մարտի 12-ին, դրանից 3 տարի 18օր հետո ծնվել է նրա քույրը։ Գտի՛ր քրոջ ծննդյան տարեթիվն ու ամսաթիվը։ 1997+3=2000 մարտի-30-ին

Տնային առաջադրանքներ
1․ Համեմատի՛ր։

2․ Համեմատի՛ր

3․ Լրացրու՛ աղյուսակը։
Մասը

Թիվը

48
36
24
18
96
72
48
36

4․ Վարորդը ձմերուկի մասը դատարկեց առաջին խանութում, իսկ մնացած 2500կգ-ը՝ երկրորդ խանութում։ Վարորդը որքա՞ն ձմերուկ դատարկեց առաջին խանութում։(2500:2=1250 1250×3=3750
5․ Երկու թվերի գումարը 200 է։ Դրանցից մեկը 4 անգամ մեծ է մյուսից։ Որո՞նք ն այդ թվերը։ 40+160=200
6․ Հայկը ծնվել է 2002 թվականին՝ հայրիկից 25 տարի ուշ։ Պապիկը ծնվել է հայրիկից 26 տարի ուշ։ Ո՞ր թվականին է ծնվել հայրիկը։ Ո՞ր դարում է ծնվել պապիկը, և քանի՞ տարեկան է նա հիմա։ 2002-25=1977 1977-26=1951 19րդ դարում 2023-1951=72

Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել: Ճամփորդեց-ճամփորդեց, մի օր էլ հայտնվեց այնպիսի երկրում, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Տներն այդ երկրում կառուցված էին առանց սուր անկյունների, նրանք կլոր էին: Շենքերի տանիքներն էլ էին կլոր: Ճանապարհի կողքին, որտեղով քայլում էր Ջովանինոն, թփերի ու վարդերի պուրակ կար: Ջովանինոն որոշեց մի վարդ քաղել և զարդարել իր բաճկոնը: Նա զգուշությամբ ուզում էր պոկել վարդը, որպեսզի մատը չծակի, բայց տեսավ, որ վարդը փուշ չունի, ուրեմն՝ իր մատը չի ծակի: Այդ ժամանակ թփերի ետևից հայտնվեց քաղաքային պարեկը և ժպտալով հարցրեց Ջովանինոյին.

-Դուք երևի չգիտե՞ք, որ չի կարելի վարդ քաղել:

-Ներեցեք ինձ … ես չմտածեցի, որ…

-Այդ դեպքում Դուք պետք է վճարեք տուգանքի կեսը,- ասաց պարեկը և սկսեց գրել անդորրագիրը:
Ջովանինոն հանկարծ նկատեց, որ պարեկի գրիչը սուր չէ, և խնդրեց ցույց տալ այն:

— Խնդրեմ ,- ասաց պարեկը և մեկնեց գրիչը:

Գրիչը, ինչպես նաև պարեկի թուրը , ամենևին սուր չէին , դրանք բութ էին, բութ:

— Սա ի՞նչ երկիր է, այստեղ ամեն ինչ տարորինակ է:

Այստեղ ոչ մի սուր բան չկա,- բացատրեց պարեկը:

-Իսկ մե՞խը,- հարցրեց Ջովանինոն,- չէ ՞ որ այն պետք է սուր լինի:

-Մենք մեխ չենք օգտագործում: Մեխի փոխարեն սոսինձ ենք օգտագործում: Իսկ հիմա բարի եղեք ինձ երկու անգամ ապտակել:

Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց.

-Ո՛չ, ո՛չ, ի՞նչ եք ասում, ես չեմ ուզում հայտնվել բանտում, եթե այդպես է, ես պատրաստ եմ երկու ապտակ ստանալ:

-Բայց մեզ մոտ այդպես է ընդունված. լրիվ տուգանքը՝ չորս ապտակ, կեսը՝ երկու,- պատասխանեց պարեկը:

-Երկու ապտակ պարեկի՞ն:

-Այո՛:

-Բայց դա իրավացի չէ, այդպես չի կարելի:

-Իհարկե արդարացի չէ. այդպես չի՛ կարելի :

-Իհարկե արդարացի չէ, և որպեսզի այդպես չլինի, ոչ ոք օրենքը չի խախտում: Դե, ես սպասում եմ. տվեք ինձ երկու ապտակ և մյուս անքգամ ավելի զգույշ եղեք:

-Բայց ես չեմ ուզում ձեզ ապտակել:

-Այդ դեպքում ես ստիպված եմ ձեզ առաջարկել լքել մեր երկիրը:

Եվ Ջովանին ստիպված եղավ հեռանալ այն երկրից, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Բայց նա երազում էր վերադառնալ այնտեղ և ապրել ամենաօրինակելի օրենքներով և ամենադաստիարակված մարդկանց հետ:

1.Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
կողքին
վարդ
տարօրինակ
անգամ
2. Ի՞նչ է նշանակում պուրակ բառը.

ա/ բանջարանոց

բ/ արտ

գ/ զբոսայգի +

դ/ ծաղկի խանութ

3. Տեքստից դո՛ւրս գրիր ընդգծված բառերը՝ դիմացը գրելով ըստ կազմության դրանց տեսակը:
վորդեղ-բարդ
մատ-պարզ
քաղաքային-ածածավոր
գրիչ-ածածավոր
4. Տեքստում ընդգծված նախադասությունից առանձին սյունակներով դո՛ւրս գրիր երկու գոյական, մեկ ածական, մեկ բայ:
գոյական-տներ,երկիր
ածական-սուր
բայ-կառուծված էին
5. Կազմի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:
ա/ճամփորդեց-ճամփորդել
բ/պետք է վճարեք-պետքե է վճարեր
գ/ասաց-ասել
դ/երազում էր-երազել

6. Լրացրո՛ւ առած-ասացվածքները՝ օգտվելով տրված բառերից.

ա/Ինձ համար արա, քեզ համար : սովորիր
բ/Խաչն իմն է ես գիտեմ:զորությունը
գ/Փողոցում փողոցում էլ կկորցնես: գտածը
դ/ գործը վաղվան չեն թողնի: այսօրվա

զորությունը, սովորիր, գտածը, այսօրվա

7. Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
Հողից վերև՝
Փոքրիկ արև,
Վրան՝ հազար
Սերմ ու տերև:
արևածաղիկ
8. Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ պատմողական, մեկ հարցական նախադասություն:
Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել Սա ի՞նչ երկիր է, այստեղ ամեն ինչ տարորինակ է
9.Ինչպիսի՞ երկրում էր հայտնվել Ջովանինոն:

10.Ի՞նչ տուգանք նշանակեց պարեկը: Նմանատիպ մի տուգանք էլ դու մտածի՛ր:

Նա նշանակեց տուգանքի կեսը որն էր 2 ապտակ պարեկին:

11. Ինչո՞ւ էր ստիպված Ջովանինոն լքել այդ երկիրը.
ա/որովհետև վճարել էր տուգանքը
բ/որովհետև պարեկը արդարացի էր
(((գ/)))որովհետև խախտեց այդ երկրի օրենքը
դ/որովհետև միամիտ էր

12. Կուզեի՞ր Ջովանինոյին հետ գնալ այդ երկիր:

ԿԱՄԱԿՈՐ ԱՅԾԻԿՆԵՐԸ

Երկու կամակոր այծ մի նեղ կամրջի վրա հանդիպեցին:(պատմողական) Երկուսը միասին չէին կարող անցնել կամրջով. պետք է նրանցից մեկը մյուսին ճանապարհ տար:(պատմողական)

— Դու ե՛տ գնա. որ ես անցնեմ,- ասաց մի այծիկը:(հրամայական)

-Ինչո՞ւ դու ետ չես գնում, որ ինձ ես ասում,- պատասխանեց մյուսը:(հարցական)

Այծիկներր վիճեցին. ճակատ ճակատի խփեցին, սայթաքեցին ու ընկան ջուրը:(պատմողական)

Կարդա՛առակը, որոշի՛ր յուրաքանչյուր նախադասության տեսակը ըստ հաղորդակցման։

Նախադասությունների տեսակները ըստ հաղորդակցման

Կազմի՛ր երկուական պատմողական, հրամայական, հարցական, բացականչական նախադասություն։